اعتدال

اعتدال

• همانگونه که خداوند حالات مختلفی از شادی و سرور را در انسان قرار داده ، در مقابل حالاتی چون ترس ، نگرانی و غمّ را نیز برای انسان مقدر فرموده است ، شاید برخی تصور کنند ، وجود حالاتی که برای انسان درد آور ورنج آور می باشد ، امری بیهوده و زائد می باشد در صورتیکه هر کدام از این حالات برای دلیل و حکمتی در وجود انسان ، قرار داده شده است .
• مثلاً اگر ترس نباشد ، انسان خود را از خطرات حفظ نخواهد کرد ، و اگر نگرانی نباشد انسان وسایل ایمنی را برای خود فراهم نمی کند و اگرغم واندوه نباشد ، انسان به جبران آنچه از دست داده و برای آن اندوهناک شده ، روی نمی آورد و اگر خشم نباشد ، انسان به دفاع از خود نمی پردازد ، از این رو وجود چنین حالاتی در انسان لغو وبیهوده نخواهد بود ، ولی باید توجّه داشت ، هر کدام از این حالات ، حد قابل قبولی دارد که در صورتِ افراط یا تفریط در آن و گذشتن از حد اعتدال ، انسان را دچار مشکل نموده وگاه او را با بیماری مواجه می کند .
• آنچه در این راستا مهم است ، شناخت حد اعتدال درحالات مختلف و بکارگیری مناسب وبجای از آنها است ، مثلاً ترسیدن از موضوعات جزئی و کوچک که غالب مردم از کنار آن به صورت عادی عبور می کنند ، افراط در ترسیدن است و یا نگران شدن در برابر مسائل کم اهمیت ، نگرانی بی جا می باشد ، یا تأسّف و اندوه در برابر چیزهایی که جبران کردن آن سهل و آسان است ، افراط در غم خوردن است و یا خشم گرفتن در باره ی موضوعات کم اهمیت ، زیاده روی در خشم وغضب می باشد .
• برای رسیدن به حد اعتدال در این حالات ، نیازمند خو نسردی و خویشتنداری در بکار گیری چنین حالات در جریان حوادثی هستیم که ما را از میانه روی خارج می کند ، مثلاً با کوچک و کم اهمیت دانستن برخی از حوادث و پیشامدها ، از شدت اندوه ونگرانی خود بکاهیم و یا با اعتقاد به حکمت الهی در حوادث تلخ ، احساس رضایت و پذیرش خود را در مورد آنها بیفزاییم ، و یا با کاهش حساسیت خویش نسبت به رفتارهایی که خشم ما را بر می انگیزد ، از شدت خشم خود بکاهیم .